Kiskinohamawākanak kita nahāpahtamwak miyo nipiy ohci piko itowihk kiskinohamawākan-pīhtēyas kiskinahamātowikamik māmiskām. Kiskinohamawākanak mīna kita nahāpahtamwak ayāsīhtamwona ē-māyāta nipiy piko itowihk ohci kiskinohamawākan-pīhtēyas māmiskōm.

Kiskinwahamākēwina ōhi ispisīwin kici kiskinohamawākanak ta-nistotahkwaw nipiy ka-minihkwēt ta-ke-māyātan.Ēkwa mīna nipiy ta-ke-miyosin tāpitaw ta-manahcihta.

John Snow nihtāwikiw York (England) NiskiPīsim 15th, 1813. Mawaci wiya kēhtē-ayiwiw ohci kēkā-mitātaht wīcisāna.

Kiskinohamāwakanak kita kino wapahtamwak niyānan mawahci itāspinēwina ka-ke-kāhcitinīn ohci nipiy ēkwa mīna ta-nakacihtāwak āsōnē ohci ōma itāspinēwin. Tahto kiskinohamātowin ta-ayāwak ācimostakewin ta-ayamihtāwak ēkwa kakwēcihkēmowina ta-naskomitowak.

Kiskinowahamākanak ta-wapahtamwak newo nipiy miyo manācihtā tōcikana ēkwa mīna nisitawêyihcikātēw miyoskawina, tōcikana ēkwa nahiyikohk tahto ōhi.Kiskinowahamākanak wāpahtamwak kotaka wiyasiwātamowina, pici kiskinohamākēwin sōniyāw tipahamātowin ēkwa ostēsimāwasinahikan

Kiskinohamākanak ta-natonamwak ōhi mastaw newoyak nipiy pimātisiwin āhkosiwina ka-ispayikik Kānata ēkwa mīna Kihci-Mōhkomānināhk. Ta-apacihtawak kiskēyihtamwoin ohci kayāhtē ka-ke-kiskinahamākowitwaw ta-māmiskōta ka-ispayik ēkwa kīhkīhtow ōhi kakwēcihkēmowina ohci ōma ka-ispayiniyik.

Mihcēt itāspinēwina kā-itōcikēmaka ohci nipiy pimatān itāspinēwin pathogens, tāpiskōc Campylobacter, Cryptosporidium, E. coli, Hepatitis A, and Shigella.

Kīsihtawin ōma kiskinwahamākēwin kici kiskinohamākanak tā-wāpahtahkwaw nipiy miyonākohta ēkwa nācikātēwin tahki misiwē askiy ispayin anima kwētamāwin ohci.Tā-ke-sisikotēyihtahkwaw ohci ōhi itāpowina ēkwa mīna tā-nānihkisiwak tā-itotahkwaw kīkway tā-miyo payiniyik ōma ispayiwin.

Kiskinohamākanak ta-nisitohtamwak nipiy tipēyihcikātew okimānāhk level asici cikawāsis exeptions.Wiyawāw mīna ta-wāpahtamwak ayāwin ohci First Nations nipiy kwītawēyihcikātēwin nawac nēso ōhi ōcēnāsa (Onihcikiskwapiwinihk, AB ēkwa Kashechewan, ON).

Nipiy tāpitaw itēyihtākwan ē-kanāta ēkwa mīna manācihtawin ōta Kānata. Misahkamik Mōniyāwak itēyihtāmwak tā-kē-miyo minihkwewak nipiy piko sīpīsis ahpo sākahikan kā-āsowahkwaw.

Nānitaw 755 nēhiyaw ōcēnāsa ayawak minihkwewin nipiy systems, kahkiyaw sīpā okimānāhk ohci kanawēyihtamwak. Kispin nipiy namōya kē-minihkwan, Federal Okimānāhk astawak Osowin Nipiy Kitahamawēwin.

Ōma nēhiyaw-askiy, itastēw cīki James Bay Kīwētinohk Ontario, aspin kayāhtē ohci kihkāhtowin misahkamik askiy mīna ispayin. Ōma nipiy ōta ōcēnās, misiwanātan E.coli asici ēkwa mīna namōya tā-kē-minihkwē ahpo pakāsimowin kici kiyam mīna mistahi chlorination.

Kapē-ayi wiyawāw kā-itōtahkwaw kihci-māmawapiwin, kiskinowahamākanak ta-ke-kakwēcihkēmowak “WIYAWĀW” oyahiwewin ohci awina ka-itōtah miyo minihkwewin nipiy (Okimānāhk ahpo Kihc-Kimānāhk).